Wprowadzenie Nerki to narząd o kluczowym znaczeniu dla zdrowia psa. Pełnią funkcje filtrowania krwi, wydalania toksyn, regulacji poziomu elektrolitów i ciśnienia krwi, a także wpływają na produkcję hormonów. Niewydolność nerek to poważne schorzenie, które może mieć charakter ostry (nagły) lub przewlekły (długotrwały, postępujący). Odpowiednio dobrana dieta odgrywa fundamentalną rolę we wspieraniu funkcjonowania nerek i poprawie jakości życia psa z tym schorzeniem.
W tym artykule dowiesz się:
- czym jest przewlekła niewydolność nerek (PNN) i jak ją rozpoznać,
- jakie są podstawowe cele żywienia w PNN,
- jakie składniki diety są korzystne lub szkodliwe,
- kiedy warto zgłosić się do dietetyka klinicznego zwierząt.
Czym jest przewlekła niewydolność nerek u psa? Przewlekła niewydolność nerek (PNN) to stopniowa, nieodwracalna utrata funkcji nerek. Może być spowodowana różnymi czynnikami, m.in. wrodzonymi wadami, chorobami zakaźnymi (np. leptospirozą), zatruciami, nowotworami, kamicą nerkową lub wiekiem.
Objawy PNN:
- zwiększone pragnienie i oddawanie moczu,
- utrata apetytu,
- utrata masy ciała,
- wymioty, biegunki,
- nieświeży oddech (często zapach amoniaku),
- osłabienie, apatia,
- wrzody w jamie ustnej,
- odwodnienie.
Diagnozę stawia lekarz weterynarii na podstawie badań krwi (m.in. poziom kreatyniny, mocznika, SDMA), moczu oraz USG nerek.
Cele dietetyczne w PNN
- Zmniejszenie obciążenia nerek.
- Utrzymanie odpowiedniego bilansu energetycznego.
- Spowolnienie postępu choroby.
- Poprawa komfortu życia psa.
- Zapobieganie powikłaniom (np. hiperkaliemii, kwasicy metabolicznej).
Główne założenia diety w PNN
- Ograniczona ilość białka Wbrew mitom pies z PNN nie powinien mieć diety bezbiałkowej – białko jest niezbędne do życia. Kluczowa jest jakość i ilość białka: powinno być łatwostrawne i dostarczane w kontrolowanej ilości. Zbyt dużo białka może zwiększyć poziom azotu we krwi, co obciąża nerki.
Polecane źródła białka:
- jaja,
- biały ser niskotłuszczowy,
- ryby,
- mięso drobiowe (gotowane, bez skóry).
- Podwyższona kaloryczność Psy z PNN często mają obniżony apetyt. Dieta powinna być smakowita i wysokoenergetyczna, by pokryć potrzeby psa nawet przy mniejszych porcjach.
Dobre źródła energii:
- tłuszcze wysokiej jakości (np. olej rybny, olej kokosowy, olej z łososia),
- węglowodany lekkostrawne (ryż, ziemniaki).
- Kontrola fosforu Fosfor to jeden z głównych czynników przyspieszających pogarszanie się funkcji nerek. Jego poziom powinien być ściśle kontrolowany.
Sposoby redukcji fosforu:
- ograniczenie produktów bogatych w fosfor (podroby, żółtko jaja, ryby ościste),
- zastosowanie środków wiążących fosfor (na zlecenie lekarza).
- Dostosowanie poziomu sodu i potasu W zależności od stadium choroby, lekarz może zalecić ograniczenie sodu (szczególnie przy nadciśnieniu) i/lub monitorowanie poziomu potasu.
- Włókno pokarmowe i probiotyki Włókno pomaga usuwać toksyny przez przewód pokarmowy i wspiera mikrobiotę jelitową. Probiotyki mogą wspierać funkcję jelit i zmniejszać produkcję toksycznych metabolitów.
Polecane źródła błonnika:
- dynia,
- marchew,
- siemię lniane,
- łuski babki jajowatej.
- Witaminy i minerały Dieta powinna być wzbogacona w witaminy z grupy B, witaminę D (w formie aktywnej), przeciwutleniacze (witamina C, E), żelazo (przy anemii).
Gotowe karmy a dieta domowa
- Karmy weterynaryjne (renal) są wygodne i zawierają wszystkie niezbędne składniki. Jednak mogą być mało smakowite i bazować na surowcach niższej jakości.
- Dieta domowa pozwala na lepszą kontrolę składników, ale wymaga precyzyjnego bilansowania i wiedzy.
Warto rozważyć przygotowanie indywidualnego planu żywieniowego wspólnie z dietetykiem klinicznym, który oprze się na wynikach badań psa.
Przykładowe produkty korzystne:
- gotowany ryż,
- ziemniaki,
- gotowana dynia,
- białko jaja,
- chude gotowane mięso (indyk, kurczak),
- olej rybny,
- siemię lniane,
- preparaty wspomagające funkcje nerek (po konsultacji).
Czego unikać:
- czerwone mięso,
- podroby,
- kości,
- produkty wysokofosforowe (nabiał pełnotłusty, ryby z ośćmi),
- przetworzone karmy bez kontroli składu,
- przysmaki bogate w sód (suszone mięso z dodatkiem soli, sery).
Suplementy pomocne w PNN Zawsze po konsultacji ze specjalistą:
- kwasy omega-3 (DHA, EPA),
- witaminy B-kompleks,
- koenzym Q10,
- probiotyki,
- środki wiążące fosfor,
- antyoksydanty.
Znaczenie monitorowania stanu psa Dieta psa z PNN powinna być na bieżąco dostosowywana do wyników badań i samopoczucia zwierzęcia. Regularne kontrole (co 3–6 miesięcy lub częściej) są kluczowe.
Kiedy do dietetyka?
- jeśli pies nie akceptuje karmy weterynaryjnej,
- gdy występuje utrata masy ciała,
- w przypadku chorób współistniejących,
- gdy opiekun decyduje się na dietę domową,
- gdy potrzebna jest pomoc w bilansowaniu posiłków.
Podsumowanie Odpowiednia dieta może znacząco spowolnić rozwój przewlekłej niewydolności nerek i poprawić jakość życia psa. Kluczem jest indywidualne podejście i regularne monitorowanie stanu zdrowia.
Jeśli Twój pies zmaga się z chorobą nerek i potrzebujesz pomocy w ułożeniu odpowiedniej diety – skonsultuj się z doświadczonym dietetykiem klinicznym dla zwierząt. Wspólnie znajdziemy najlepsze rozwiązanie żywieniowe dostosowane do potrzeb Twojego pupila.